En dan is er Trump
(2). De oligarch kiest zijn vrienden
Dit is het tweede artikel rond de
verkiezing van Donald Trump als nieuwe president van de VS. Zijn binnenlandse
bondgenoten, de rol van de Amerikaanse ‘schaduwstaat’ en
de wereldwijd verscherpte tegenstellingen.
Kees van der Pijl
Het Westen verliest al langere tijd
economisch terrein en probeert dat te compenseren met de inzet van
geweld. Dit geweld bestrijkt een breed scala van elektronische bewaking;
van inmenging in de politieke ontwikkeling via ‘kleuren’-revoluties,
chantage, moord en staatsgrepen; van economische oorlogvoering middels
sabotage en sancties; en van militair geweld.
Hillary Clinton zou deze koers onverkort
voortgezet hebben, maar bij Trump is dat minder zeker.
Is
Trump dan de belichaming van een moment in de historische ontwikkeling
waarop het Westen, onder Amerikaanse leiding, zijn poging opgeeft
om zijn neergang met geweld te compenseren? Als dit al zo zou zijn,
met de nadruk op ‘als’, dan krijgt de autoritaire, populistische
kant van Trump alleen nog maar meer betekenis.
Bij velen is de opluchting zo groot
dat Hillary Clinton het niet is geworden (Diana Johnstone noemt haar
in haar boek de ‘Koningin van de Chaos’) … dat men
van de schrik denkt dat Trump daarom wel zal meevallen.
Maar Trump is een Amerikaanse ‘oligarch’.
Hij is de op 155 na rijkste man van de VS geworden met onroerendgoedtransacties,
onderbetaalde arbeid, onbetaalde rekeningen en belastingontwijking.
Trumps vrienden zijn van hetzelfde
laken een pak. Uit de wereld van het grote kapitaal zijn dat de eigenaar
van de bouwmarkt Home Depot, Bernard Marcus, een felle antivakbondsondernemer
en tegenstander van iedere vorm van arbeidersrechten, en Steven Mnuchin,
afkomstig van de beruchte bank Goldman Sachs die in elke Amerikaanse
regering vertegenwoordigd is en ook in de EU sleutelposities inneemt.
En dan zijn daar uiterst rechtse politici,
zoals Newt Gingrich, voormalig voorzitter van het Huis van Afgevaardigden
en herhaaldelijk in schandalen betrokken; Rudy Giuliani, de burgemeester
van New York die het puin van 9/11 liet verschepen naar het Midden-Oosten
nog voordat het onderzocht was op sporen; en John Bolton, een extreme
tegenstander van wapenbeheersing.
Ron Paul echter, een libertaire Republikeinse
ex-presidentskandidaat en militante anti-oorlogsactivist, sprak medio
november de hoop uit dat Trump zich niet zou laten inpakken
door de ‘schaduwstaat’. Dat zijn de niet-verkozen krachten
die de werkelijke macht uitoefenen: het grote kapitaal, het militair-industriële
complex, de wereld van de geheime diensten, de FBI en de grote socialemediaconcerns
die daaraan de data leveren.
Maar die schaduwstaat ontloop je niet.
Het transitieteam en het toekomstige kabinet zullen ongetwijfeld allebei
traceerbaar zijn naar de schaduwstaat, met andere woorden: de heersende
klasse. Het Congres zal iedere kabinetsbenoeming in dit opzicht toetsen.
Daar ligt Trumps betekenis dan ook
niet. Zoals Reagan in de jaren zeventig de mascotte was van de krachten
die de linkse opmars wereldwijd wilden terugdringen, zo zal Trump
het symbool kunnen worden van de pas-op-de-plaats. En daar komen het
binnenlandse autoritaire kapitalisme, de toegenomen spionage via de
Patriot Act en de verloren wereldpositie van de VS bij elkaar.
Liegen en bedriegen
Het naoorlogse kapitalisme was nog
gebaseerd op compromissen, zowel nationaal als internationaal. En
ook toen Reagan de tegenaanval tegen links inzette, had het toonaangevende
financiële kapitaal nog een forse bondgenoot, namelijk de middenklasse
die huizen en aandelen bezit. Dit klassencompromis verleende een maatschappelijk
draagvlak aan het Reagan-offensief tegen de arbeiders, de Derde Wereld
en het Sovjetblok.
Maar na 1991 is het kapitalisme geradicaliseerd
tot een systeem dat zich niet langer met materiële compromissen
verzekert van maatschappelijke steun, maar dit hooguit nog bereikt
met liegen en bedriegen.
Onze media hebben dit tot een ware
kunstvorm verheven. Het lijkt alsof je gewoon nieuws te horen krijgt,
maar het gaat vooral over ‘terroristische dreiging’, ‘Russische
dreiging’ en allerlei ‘human interest’. Zo krijg je
de mensen in allerlei politieke projecten mee; niet langer door ze
lotsverbetering voor te houden, maar door in te spelen op hun angsten
en emoties.
Tegelijkertijd heeft het huidige kapitalisme
een extreme ongelijkheid voortgebracht; lees Piketty’s Kapitaal
in de eenentwintigste eeuw.
Het speculatieve financiële kapitaal
heeft ons in de crisis van 2008 gestort en mocht vervolgens op kosten
van de gemeenschap het hele kaartenhuis weer opbouwen. Maar omdat
het niet langer op een reëel, levensvatbaar project berust, moet
het nu gedekt worden door stemmingmakerij, afluisteren en de inperking
van rechten. Ook dat zullen Trump en zijn vrienden niet veranderen.
Autoritair
Overal in de wereld komen oligarchen
aan de macht. Dat gebeurt direct, zoals bij Berlusconi en Trump, of
anders indirect via beroepspolitici die hun vertrouwen genieten en
een autoritaire politiek voorstaan.
Die politici mogen dan een graantje
mee pikken. Denk aan Tony Blair, vertrouweling van Murdoch, inmiddels
goed voor 12 miljoen pond per jaar. Of denk aan Hillary Clinton, die
bovendien oorlog wilde voeren en ‘Poetin’ klem wilde rijden.
Trump ziet echter een medestander in Poetin, omdat ook die het oligarchisch
kapitalisme vertegenwoordigt.
In de VS, Rusland, China en de EU kraakt
het systeem in zijn voegen. Daar is voor alle oligarchen en hun dienaren
nog hoop, als zij de handen ineenslaan ‘tegen het terrorisme’:
lees de onbeheersbaar geworden, mobiele mensenzee die gestaag uitdijt
naar 10 miljard.
Maar tegelijkertijd zal door de autoritaire
politiek van de oligarchie ook de onrust over de afbraak toenemen,
en de bevolking zal haar onvrede met de bestaande orde tot uiting
brengen. (3)
Bron: http://comitevanwaakzaamheid.org/2017/01/07/en-dan-is-er-trump-2-de-oligarch-kiest-zijn-vrienden/
